عنوان لاتین:
شاخه علمی:
پایان‌نامه اقتصاد
گرایش علمی:
علوم اقتصادی
قالب اجرا:
پایان‌نامه غیرصنعتی
کارفرما:
استاد راهنما:
مهدیه بهنامه
استاد مشاور:
مصطفی سلیمی فر
دانشگاه:
دانشگاه فردوسی
مقطع تحصیلی:
پایان‌نامه کارشناسی ارشد
سال دفاع:
۱۳۹۳
کلیدواژه‌ها:
درآمدهای نفتی, کشاورزی, ایران, الگوی تصحیح خطا, صادرات, الگوی خود توضیح برداری, ارزش افزوده, تابع واکنش به ضربه, روش یوهانسن-جوسلیوس
چکیده:
درآمدهای نفتی طی قرن اخیر به اصلی‌ترین منبع درآمد دولت در اقتصاد ایران تبدیل شده و به طور مستقیم یا غیر مستقیم دیگر بخش‌ها و متغیرهای مهم اقتصاد کشور را تحت تاثیر خود قرار داده است. با توجه به اهمیت بخش کشاورزی در رشد و توسعه‌ی اقتصادی، افزایش رفاه جامعه و تامین نیازهای غذایی مردم بی‌شک تحت تاثیر تکانه‌های نفتی قرار گرفته و از توسعه‌ی مناسب باز مانده است. در این تحقیق تأثیر درآمدهای نفتی بر ارزش افزوده و صادرات بخش کشاورزی در ایران طی سال‌های ۱۳۵۰ تا ۱۳۹۱ مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از الگوی خود توضیحی برداری (VAR) و تصحیح خطای برداری (VECM) با متغیرهای کنترلی موجودی سرمایه کشاورزی و صادرات کشاورزی برای مدل مربوط به ارزش افزوده کشاورزی و ارزش افزوده کشاورزی، تولید ناخالص داخلی (بدون نفت و کشاورزی) و نرخ ارز غیر رسمی برای مدل مربوط به صادرات کشاورزی استفاده شده است. نتایج برآورد الگوی پویای بلندمدت به روش یوهانسن-جوسیلیوس وجود یک رابطه تعادلی بلندمدت را بین متغیرهای هر دو مدل نشان می‌دهد. بر اساس الگوی بلندمدت، درآمد نفتی تأثیر منفی و معنی‌داری بر ارزش افزوده و صادرات کشاورزی دارد، بنابراین افزایش درآمدهای نفتی باعث کاهش ارزش افزوده و صادرات کشاورزی می‌شود. هم‌چنین نتایج گویای آن است که در مدل ارزش افزوده کشاورزی، افزایش در موجودی سرمایه و صادرات کشاورزی باعث افزایش ارزش افزوده کشاورزی و در مدل صادرات کشاورزی، افزایش در ارزش افزوده، تولید ناخالص داخلی (بدون نفت و کشاورزی) و نرخ ارز غیر رسمی باعث افزایش صادرات کشاورزی می‌شود. در الگوی کوتاه‌مدت، ضریب جمله تصحیح خطا در تابع کوتاه‌مدت هر دو مدل نشان از کندی سرعت تعدیل عدم تعادل کوتاه‌مدت به تعادل بلندمدت دارد. نتایج واکنش به ضربه نشان از آن دارد که انحراف معیار شوک در درآمد نفتی در بلندمدت باعث کاهش ارزش افزوده و صادرات کشاورزی می‌شود. نتایج تجزیه واریانس هم نشان می‌دهد که در همه‌ی دوره‌ها ارزش افزوده و صادرات کشاورزی بیش‌ترین سهم را در توضیح واریانس خطای پیش‌بینی خود دارند. اما در طول زمان، سهم درآمدهای نفتی در توضیح واریانس خطای پیش‌بینی ارزش افزوده و صادرات کشاورزی افزایش می‌یابد که در مدل مربوط به ارزش افزوده تا دوره هفتم نسبت به دو متغیر دیگر (موجودی سرمایه کشاورزی و صادرات کشاورزی) و پس از دوره هفتم نسبت به متغیر صادرات کشاورزی سهم بیش‌تری را دارد و در مدل مربوط به صادرات کشاورزی کم‌ترین سهم را در توضیح واریانس خطای پیش‌بینی صادرات کشاورزی دارد.