عنوان لاتین:
شاخه علمی:
مقاله اقتصاد
گرایش علمی:
مدیریت
منتشرکننده:
ماهنامه علمى- ترویجى اکتشاف و تولید نفت و گاز/ شماره ۱۰۱
حمایت‌کننده:
شرکت ملی نفت ایران
زبان متن:
مقاله به زبان فارسی
سال تألیف:
۱۳۹۲
کلیدواژه‌ها:
ژئوپلتیک انرژى، آسیاى میانه، گاز طبیعى، انتقال گاز، ایران، هند
چکیده:
"گاز طبیعى به عنوان سوختى پاک هر روزه با استقبال بیشترى روبرو می شود. به طورى که سهم این حامل انرژى از سبد انرژى جهان در دهه هاى گذشته با افزایش قابل توجهى همراه بوده و براساس پیش بینى ها این سهم در آینده روندى افزایشى خواهد داشت. بخش عمد هاى از افزایش آتى تقاضاى گاز طبیعى توسط اقتصادهاى نوظهور از جمله چین و هند صورت خواهد گرفت. لذا مى توان گفت بازار آینده مصرف گاز طبیعى آسیا خواهد بود. این دو کشور در سال هاى گذشته رشد اقتصادى قابل توجهى داشته اند که این شکوفایى اقتصادى در گرو دسترسى به منابع انرژى بوده است. این در حالى است که منابع داخلى این دو کشور پاسخ گوى نیاز مصرفى آنها نبوده و در آینده نیز بخش عمده اى از نیاز انرژى این کشورها از طریق واردات تأمین خواهد شد.
در این خصوص چین حضور فعالى در کشورهاى داراى منابع گاز طبیعى داشته است. اما هند با وجود نزدیکى به خلیج فارس و آسیاى میانه، تا کنون برنامه مشخصى براى کسب سهم قابل توجهى از تولید گاز طبیعى این کشورها انجام نداده است. کشورهاى ایران، ترکمنستان و قطر به عنوان دارندگان اصلى ذخایر گاز طبیعى جهان در همسایگى هند قرار دارند و امکان انتقال گاز این کشورها به سوى شبه قاره و حتى جنوب چین وجود دارد. با این وجود، به استثناى واردات از قطر، تاکنون به عللى از جمله عدم جدیت مقامات هندى، تضاد با سیاستهاى آمریکا در قبال ایران و همچنین مسائل مرتبط با امنیت خطوط لوله مورد LNG از قطر، تاکنون به عللى از جمله عدم جدیت مقامات هندى، تضاد با سیاس تهاى آمریکا در قبال ایران و همچنین مسائل مرتبط با امنیت خطوط لوله مورد نظر، طر حهاى مطرح شده براى انتقال گاز این مناطق به هند در حد پیشنهاد باقى مانده است. براساس پیش بینى ها، آسیا قطب مصرف آتى انرژى خواهد بود و کسب سهم قابل توجهی از این بازار مورد توجه تولیدکنندگان نفت و گاز قرار دارد. ایران به لطف ذخایر قابل توجه گاز طبیعى، برخوردارى از مرز مشترک با کشورهاى آسیاى میانه و امنیت مناسب داخلى، ایمنترین مسیر براى انتقال گاز آسیاى میانه به هند و جنوب آسیا به شمار می رود. از این روى لازم است ایران ضمن فراهم کردن زیرساخت هاى انتقال گاز آسیاى میانه، مقدمات حصول توافقات چندجانبه بین تولیدکنندگان و متقاضیان گاز طبیعى را فراهم آورده و در راستاى حداکثرسازى منافع خود و کسب جایگاه مناسب بین المللى گام بردارد. در خصوص هند نیز زمان آن رسیده که این کشور با در نظر گرفتن منافع بلندمدت خود، استراتژى شفاف و روشنى در قبال ایران اتخاذ کرده و از پیروى محض سیاست هاى غربى، به ویژه آمریکا که به طور قطع راهکارى دائمى براى رفع بحران آتى انرژى این کشور نخواهد بود، پرهیز نماید."
در این خصوص چین حضور فعالى در کشورهاى داراى منابع گاز طبیعى داشته است. اما هند با وجود نزدیکى به خلیج فارس و آسیاى میانه، تا کنون برنامه مشخصى براى کسب سهم قابل توجهى از تولید گاز طبیعى این کشورها انجام نداده است. کشورهاى ایران، ترکمنستان و قطر به عنوان دارندگان اصلى ذخایر گاز طبیعى جهان در همسایگى هند قرار دارند و امکان انتقال گاز این کشورها به سوى شبه قاره و حتى جنوب چین وجود دارد. با این وجود، به استثناى واردات از قطر، تاکنون به عللى از جمله عدم جدیت مقامات هندى، تضاد با سیاستهاى آمریکا در قبال ایران و همچنین مسائل مرتبط با امنیت خطوط لوله مورد LNG از قطر، تاکنون به عللى از جمله عدم جدیت مقامات هندى، تضاد با سیاس تهاى آمریکا در قبال ایران و همچنین مسائل مرتبط با امنیت خطوط لوله مورد نظر، طر حهاى مطرح شده براى انتقال گاز این مناطق به هند در حد پیشنهاد باقى مانده است. براساس پیش بینى ها، آسیا قطب مصرف آتى انرژى خواهد بود و کسب سهم قابل توجهی از این بازار مورد توجه تولیدکنندگان نفت و گاز قرار دارد. ایران به لطف ذخایر قابل توجه گاز طبیعى، برخوردارى از مرز مشترک با کشورهاى آسیاى میانه و امنیت مناسب داخلى، ایمنترین مسیر براى انتقال گاز آسیاى میانه به هند و جنوب آسیا به شمار می رود. از این روى لازم است ایران ضمن فراهم کردن زیرساخت هاى انتقال گاز آسیاى میانه، مقدمات حصول توافقات چندجانبه بین تولیدکنندگان و متقاضیان گاز طبیعى را فراهم آورده و در راستاى حداکثرسازى منافع خود و کسب جایگاه مناسب بین المللى گام بردارد. در خصوص هند نیز زمان آن رسیده که این کشور با در نظر گرفتن منافع بلندمدت خود، استراتژى شفاف و روشنى در قبال ایران اتخاذ کرده و از پیروى محض سیاست هاى غربى، به ویژه آمریکا که به طور قطع راهکارى دائمى براى رفع بحران آتى انرژى این کشور نخواهد بود، پرهیز نماید."