عنوان لاتین:
شاخه علمی:
پایان‌نامه اقتصاد
گرایش علمی:
معارف اسلامی
قالب اجرا:
پایان‌نامه غیرصنعتی
کارفرما:
استاد راهنما:
محمدحسن خانی
استاد مشاور:
رحیم صفری
دانشگاه:
دانشگاه امام صادق
مقطع تحصیلی:
پایان‌نامه کارشناسی ارشد
سال دفاع:
۱۳۸۹
کلیدواژه‌ها:
نفت, انرژی هسته ای, ایران, ملی کردن
Oil, Nucler Energy, Iran, Nationalize
چکیده:
موضوع این پایان‌نامه مقایسه شرایط و ابعاد مختلف دو ماجرای ملی شدن صنعت نفت و دستیابی به فناوری هسته‌ای در سه سطح داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی است که با استفاده از تمام مستندات و داده‌های موجود، وجوه اشتراک و افتراقی برای این دو ماجرا در نظر گرفته شده است؛ مانند: اساس هر دو ماجرا اتکا به توان و اراده ملی کشور است. مهم ترین دستاورد هر دو احقاق حقوق مردم بوده و عزم و اراده ملی و از خود گذشتگی مردم از موارد مشترک در هر دو ماجرا است. هر دو ماجرا دارای تاثیر زیادی بر منطقه بوده‌اند. ملت‌های مسلمان منطقه همواره ایستادگی ایران در برابر زورگویان جهان را مورد تحسین قرار دادند و از آن سرمشق گرفتند. از وجوه افتراق این دو ماجرا می‌توان اشاره کرد به این که انرژی هسته‌ای علاوه بر اهمیت آن در بعد اقتصادی و صنعتی و استراتژیک، دارای جنبه نظامی نیز هست و یکی از عناصر مهم قدرت در نظام بین‌المللی به حساب می‌آید و با توجه به رو به اتمام بودن ذخایر زیرزمینی، مهم ترین انرژی جایگزین در دنیا انرژی هسته‌ای است. همچنین منشا اولیه ماجرای نفت در کشور ما دولت‌های خارجی بودند اما در مورد انرژی هسته‌ای کشور ما با خودباوری و تلاش خود توانست فناوری را که در انحصار کشورهای قرار گرفته بود را بومی کند و این حرکت ایران در کشورهای دنیا منحصر به فرد است. یکی از تفاوت‌های مهم درباره این دو موضوع نقش موثر بازیگران منطقه شامل رژیم صهیونیستی و دولت‌های عربی در مخالفت با برنامه هسته‌ای است. در حالی که در ماجرای ملی شدن صنعت نفت آن ها چنین نقشی نداشتند. دستیابی ایران به فناوری هسته‌ای دارای آثار عمیق و ماندگارتر در تبدیل ایران به یک قدرت منطقه‌ای می‌باشد؛ چرا که اولا ” در دنیای امروز برخورداری از این فناوری از مولفه‌های قدرت برای یک کشور به حساب می‌آید و موجب ارتقاء سطح علمی و فناوری و اقتصادی است و دستیابی ایران به فناوری هسته ای عامل مهمی در سنگین‌تر شدن کفه معادلات قدرت در منطقه به نفع ایران است. ثانیا” ایستادگی ایران در مقابل ابرقدرت ها علاوه بر ایجاد محبوبیت ملت‌های منطقه؛ موقعیت کشور را از لحاظ سیاسی افزایش می‌دهد و استقلال کشور را به اثبات می‌رساند. در ماجرای انرژی هسته‌ای اجماع قدرت های جهانی مخصوصا جهان غرب (آمریکا و اروپا) بسیار شدیدتر و جدی تر از ماجرای نفت است و به نظر می‌رسد که این موضوع به خاطر تقابل ایدئولوژیک انقلاب اسلامی ایران با نظام غرب و فشار شدید رژیم صهیونیستی به این کشورها برای مقابله با جمهوری اسلامی و تبدیل ایران به یک قدرت برتر در منطقه حساس خاورمیانه و خلیج فارس و همچنین آینده انرژی در دنیا می باشد. در نتیجه بنابر مجموع دلایل ذکر شده حرکت دستیابی ایران به انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای در مقایسه با نهضت ملی شدن صنعت نفت دارای اهمیت بیشتر و و آثار ماندگارتر در ارتقای جایگاه کشور در عرصه داخلی، منطقه‌ای و بین المللی بوده و برای دستیابی به آن مراحل دشوارتر و پیچیده‌تری طی شده و لذا در مقایسه با ماجرای ملی شدن نفت دستاورد بزرگتری محسوب می‌شود.