عنوان لاتین:
شاخه علمی:
پایان‌نامه اقتصاد
گرایش علمی:
اقتصاد انرژی
قالب اجرا:
پایان‌نامه غیرصنعتی
کارفرما:
استاد راهنما:
حسین درخشنده
استاد مشاور:
حمید ناظمیان, کاظم وزیری هامانه
دانشگاه:
دانشگاه امام صادق
مقطع تحصیلی:
پایان‌نامه کارشناسی ارشد
سال دفاع:
۱۳۶۹
کلیدواژه‌ها:
گاز طبیعی, ایران, صنعت گاز, جایگزینی مایع
چکیده:
هدف از پژوهش حاضر، بررسی امکانات تولید و مصرف گاز در ایران از نقطه نظر جایگزینی آن با فرآورده های میان تقطیر نفتی نظیر نفت سفید و نفت گاز و آثار اقتصادی آن است. برای انجام این تحقیق از روش کتابخانه ای استفاده شده است. فصل اول تحقیق اختصاص به شناخت گاز طبیعی (انواع و خصوصیات)، تاریخچه و وضعیت گاز طبیعی در جهان دارد. فصل دوم به تاریخچه گاز طبیعی در ایران و منابع و ذخایر قابل استحصال گاز طبیعی (احتمالی و ثابت شده) می پردازد. در فصل سوم، مسائل مربوط به تولید گاز طبیعی در خشکی و فلات قاره و کیفیت تولید گاز (همراه با نفت خام، مستقل، کلاهک) بررسی شده و ضمن آن عمده ترین طرحهای تولید گاز طبیعی نیز بیان شده است. فصل چهارم به مسائل مربوط به استفاده و مصرف گاز طبیعی در بخشهای مصرف کننده (نیروگاهها، صنایع،خانگی و تجاری) و مقایسه آن با مصارف فرآورده ها در هر یک از بخشهای مذکور پرداخته و سهم گاز را در تامین انرژی کشور و صادرات گاز طبیعی بیان می کند و فصل پنجم جمع بندی و نتیجه گیری است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد، ذخایر گاز طبیعی در جهان بسیار قابل توجه و در سطح بالایی است. ایران در میان کشورهای دارنده ذخایر گازی دومین مقام را دارد. با وجود این، نام آن در ردیف هیچ یک از تولید کنندگان عمده جهانی نیست. این در حالی است که کشورهای مصرف کننده گاز طبیعی در جهان صنعتی، گاز طبیعی را به عنوان یک سوخت قابل رقابت و جایگزین با سایر سوختها مورد توجه قرار داده اند. مهمترین بخشهای مصرف کنندگان گاز طبیعی در جهان، بخشهای صنایع، خانگی و تجاری هستند. توسعه این بخش از صنعت انرژی و طرح مسئله جایگزینی گاز طبیعی به جای فرآورده های میان تقطیر نفتی در ایران از سالهای ۵۴-۱۳۵۲ شکل فعال و عملی به خود گرفته است. انجام امور زیربنایی بیشتر به منظور صادرات و گاز رسانی به شهرهای داخل کشور بوده است. از کل ذخایر شناخته شده گاز طبیعی ایران، ده هزار میلیارد متر مکعب آن قابل استحصال است که بر مبنای تولید سال ۱۳۶۶ یعنی ۳۱ میلیارد متر مکعب، عمر ذخایر گازی به ۳۲۲ سال بالغ می گردد. از کل میزان ذخایر شناخته شده گاز طبیعی در ایران %۴۸ همراه با نفت خام، %۱۲ کلاهک و %۴۰ مستقل است و تا کنون علیرغم حجم عظیم ذخایر آن تنها %۶ استحصال گردیده است. از جمله مشکلات توسعه صنعت گاز در ایران، عدم وجود سیستم شبکه توزیع و عرضه مناسب، عدم سرمایه گذاری کافی یا توان جذب سرمایه گذاریها در این زمینه، نبود سیستم جمع آوری مفید و کامل گازهای همراه، کمبود پالایشگاههای گازی، صدمه دیدن پالایشگاهها در جنگ تحمیلی و نیز عدم اجرای به موقع پروژه های تزریق گاز در گذشته است که همه این موارد عمدتا” در سالهای اخیر ناشی از کمبود ارز و سرمایه گذاری بوده است. در زمینه تولید گاز طبیعی، عمده تولیدات تاکنون از منابع گاز همراه با نفت بوده است. نکته بسیار مهم این است که از میان مصارف مختلف گاز طبیعی تا کنون به مصارف پتروشیمی و تزریق توجه کمتری شده است. مشکلات ناشی از تغییرات مکرر مدیریت روی شرکت گاز، عدم جذب نیروهای متخصص، فقدان برنامه ریزی صحیح، مشکلات مالی مصرف کنندگان از جمله مسائل مربوط به مصرف است. بطور کلی با توجه به مزایای گاز طبیعی، جایگزینی و استفاده مفید از این منبع انرژی برای ایجاد تعادل و تنظیم مفید تامین احتیاجات انرژی کشور بسیار ضروری است و پیشنهاد می گردد در رفع مشکلات موجود و برنامه ریزی صحیح برای توسعه این صنعت در قالب الگوی توزیع متعادل انرژی در سطح کشور اقدام عاجل به عمل آید.